Toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening 2022

Programma 6 Krachtig Noordoostpolder

Op programma 6 is een voordeel behaald van € 4.388.000 ten opzichte van de gewijzigde begroting voor mutaties in de reserves. Belangrijkste verschillen tussen begroting ná wijziging en realisatie begrotingsjaar 2022 vóór bestemming:

Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie
Onder dit taakveld vallen de algemene voorzieningen, zoals welzijn (€ 342.000 V) en daarnaast de uitgaven voor de opvang van ontheemde vluchtelingen (Oekraïners) (€ 780.000 V). Ongeveer de helft van dit positieve resultaat is te relateren aan de activiteiten van laatstgenoemde taak en de andere helft doordat de ontheemden in hun eigen zorg kunnen voorzien en geen leefgeld ontvangen. Een ander significant deel is het gevolg van de realisatie van de maatregelen vanuit Grip op Sociaal Domein, die eerder dan begroot geëffectueerd zijn (€ 108.000 V). Denk hierbij aan de herinrichting van het voorliggend veld en cliëntondersteuning.

Taakveld 6.2 Wijkteams
Voor de regionale organisatie op het gebied van jeugdhulp moest extra inzet gepleegd worden ter verbetering van de samenwerking, dat moet leiden tot verhoging van het niveau van dienstverlening. Het zelf organiseren van het team procesbegeleiders is daarentegen positiever uitgevallen dan voorzien en ook het budget ten behoeve van onderzoek en advies is slechts deels benut (€ 138.000 V).

Taakveld 7.1 Volksgezondheid
Overschrijding is het gevolg van een incidentele betaling die betrekking had op 2021 (€ 70.000 N).

Taakveld 6.6 Materiële voorzieningen
Er is sprake van een positieve afwijking ten opzichte van het financieel kader. Dit komt hoofdzakelijk doordat er minder is uitgegeven op het gebied van ‘grote’ woningaanpassingen. (€ 261.000 V). Deze uitgaven wisselen van jaar tot jaar sterk als gevolg van de hoge kosten per voorziening. Daardoor zijn deze uitgaven lastig voorspelbaar. Wel zijn de kosten van vervoermiddelen hoger uitgevallen dan verwacht (€ 94.000 N). Dat is het gevolg van hogere tarieven, dan waar in de raming rekening mee is gehouden. Door werkzaamheden voor extra taken binnen het sociaal domein is op dit taakveld meer personele kosten gemaakt door inhuur (€ 70.000 N).    

Taakveld 6.71 Maatwerk dienstverlening 18+
Het uiteindelijk voordelig saldo op dit taakveld is te herleiden tot een aantal onderwerpen. Een overschrijding op het gebied van huishoudelijke hulp (€ 527.000 N) en positieve afwijkingen voor vervoersdiensten (€ 139.000 V), schuldhulpverlening (€ 436.000 V) en ambulante begeleiding (€ 300.000 V).

Bij de uitgaven voor huishoudelijke hulp is te conservatief geraamd. In tegenstelling tot het beleidsuitgangspunt om de groei af te remmen, blijkt dat voor dit onderdeel uiterst lastig. Waar er enerzijds besparingen zijn gerealiseerd door scherpere indicatiestelling, worden deze anderzijds teniet gedaan door een nog altijd significante jaarlijkse groei.

Voor het collectief vervoer geldt dat de reisbewegingen nog niet op het niveau van voor de Corona zitten. En ondanks dat er nog altijd een herstelontwikkeling zichtbaar is, wijken de uitgaven positief af. De eigen bijdrage is verrekend in de uitgaven (€ 81.000 N).

Ook bij de schuldhulpverlening zien we een significant lagere omvang dan voorheen. De dalende trend is al langer (meerdere jaren) zichtbaar en heeft zich in 2022 verder doorgezet. We zien eenzelfde lijn ook bij de zelfstandigen. Mogelijk komt dit nog doordat er tijdens corona veel steunmaatregelen waren, waardoor er minder beroep op schuldhulpverlening is gedaan.  

Ten slotte zijn er, als gevolg van de nieuwe contracten voor ondersteuning bij de WMO, scherpere resultaatafspraken gemaakt en is er kritisch gekeken naar de afgegeven indicaties. En dat heeft er toe geleid dat er minder en lagere indicaties zijn verstrekt.

Taakveld 6.72 Maatwerk dienstverlening 18-
De dienstverlening aan jongeren heeft dit jaar een aantal aanpassingen gekend. Zo werd het woonplaatsbeginsel gewijzigd en werd er resultaatgericht gewerkt vanuit het nieuwe contract voor ambulante dienstverlening.

Resultaatgericht werken en de extra aandacht om kritisch te kijken welke hulp nodig en passend is hebben voor een positieve afwijking ten opzichte van het budget gezorgd. Met name op het gebied van de lichtere zorgvormen als begeleiding en dagactiviteiten, betekent dit een afname in de uitgaven (€ 585.000 V). De zwaardere trajecten vragen daarentegen wel meer inspanning en daarbij behorende uitgaven.

Ook de uitgaven aan jeugdhulp met verblijf liggen lager dan vooraf begroot. (€ 467.000 V) Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de effecten van het woonplaatsbeginsel. Per saldo hebben we minder jongeren van andere gemeenten ontvangen, dan het aantal jongeren dat is verschoven naar andere gemeenten. De aanvullende claims over 2021 en 2022, opgegeven door de uitvoerende partij, is volledig afgehandeld en verwerkt in deze jaarrekening. Er is hiervoor een bestemmingsreserve opgenomen en het gebruik van deze reserve is afhankelijk van een besluit van de gemeenteraad. Het totale bedrag van de claims is meegenomen in de financiële verwerking van deze jaarrekening (€ 714.000 N).
Voor een van de landelijke zorgaanbieders, waar de regio ook diensten van afneemt, is in het kader van zorgcontinuïteit, vanuit de regio financiële steun verleend voor uitvoering van het herstelplan.

Voor de jeugd GGZ geldt ten slotte dat de uitgaven de laatste jaren stabiel zijn (€ 159.000 V). Binnen de GGZ zorg zien we wel verschuivingen. Zo nam de inzet van de praktijkondersteuning huisarts (POH) ggz toe en de basis GGZ daardoor bijvoorbeeld af. Ook op het specialistischere vlak zien we verschuivingen. Mogelijk is dit het gevolg van capaciteitsvraagstukken bij aanbieders en wachttijden als gevolg hiervan.

Taakveld 6.81 Geëscaleerde zorg 18+
Het resultaat voor beschermd wonen, vanuit de centrum gemeente, is ook dit jaar een derde hoger dan vooraf is gebudgetteerd. Samen met de inkomsten van het transitiefonds resulteert dat voor het NOP voor bijna verdubbeling van inkomsten (€ 447.000 V). Het budget ten behoeve van innovatie in het lokale zorglandschap is door gebrek aan capaciteit niet volledig besteed.  

Taakveld 6.82 Geëscaleerde zorg 18-
Ook bij de geëscaleerde zorg is merkbaar dat het woonplaatsbeginsel een positief effect heeft op de uitgaven. Dat komt doordat het aantal jongeren dat we overgedragen hebben aan andere gemeenten groter is dan het aantal jongeren dat we van andere gemeenten ontvingen. Daarnaast zijn de preventieve justitiële taken anders georganiseerd, waardoor een deel van het budget onbesteed bleef (€ 172.000 V). Deze verandering vraagt echter wel meer inzet van de eigen uitvoering.

Taakveld 6.3 Inkomensregelingen
Bij dit taakveld zien we dat de verstrekkingen voor bijzondere bijstand op een lager niveau liggen dan verwacht. Dit in tegenstelling tot de ontwikkeling van de problematiek zelf. Toch zien we jaarlijks een ontwikkeling ontstaan van afnemende uitgaven. Terugvorderingen worden niet opgenomen in de begroting en deze extra inkomsten hebben invloed op bijna de helft van het resultaat (€ 516.000 V).

De minder aanvragen voor energietoeslag’22 dan was begroot, heeft geleid tot een bescheiden onderschrijding (€ 148.000 V). Hier staan ook minder onttrekkingen uit de reserve tegenover.

Dit jaar zijn geen bedrijfskredieten verstrekt ten gevolge van Corona. De corona beperkingen zijn dit jaar in fases teruggedraaid, waardoor geen gebruik gemaakt hoefde te worden van dit budget. Ook aan startende ondernemers is weinig krediet verstrekt, waarschijnlijk als gevolg van de economische situatie na de pandemie (€ 365.000 V).

Dit jaar hebben meer mensen gebruik moeten maken van uitkeringen (€ 120.000 N).
Door werkzaamheden voor extra taken binnen het sociaal domein is op dit taakveld meer personele kosten gemaakt door inhuur (€ 375.000 N).    

Gebruik van de meedoen-regeling is na Corona nog niet weer toegenomen (€ 72.000 V), waardoor in dezelfde lijn als bij de bijzondere bijstand minder is uitgegeven (€ 261.000 V) en minder gebruik gemaakt is van de kwijtscheldingsregelingen (€ 122.000 V).
Bij de baten is gebleken dat de voorziening voor bijzondere bijstand zelfstandigen vrij kon vallen en verhaal sociale uitkering niet was begroot. Dat verklaart het grootste deel van de extra inkomsten (zie 1e alinea).

Taakveld 6.4 Begeleide participatie
Het gebruik van dagactiviteiten lag lager dan het historisch perspectief, waarop het budget gebaseerd is. Voor arbeidsmatige dagactiviteiten is er bij herindicatie scherper gekeken naar wat passend is. Beschut Werk is in ontwikkeling, de ontwikkeling van het aantal plaatsen en daaraan verbonden uitgaven lopen niet altijd gelijk op met het budget (€ 374.000 V).

Taakveld 6.5 Arbeidsparticipatie
Binnen dit taakveld hoort ook de Wet inburgering 2021. De opstart van deze wet in 2022 heeft door de late invoering ervan vertraging opgelopen. Hierdoor was het niet mogelijk de ontvangen middelen volledig te benutten. De voorbereidingen op de ingevoerde wet bleken accuraat, waardoor de  implementatiemiddelen, overgeheveld uit 2021, nauwelijks gebruikt zijn (€ 136.000 V).

Reserves
Voor programma 6 zijn de toevoegingen aan de reserves in lijn met de gewijzigde begroting.
De werkelijke onttrekkingen uit de reserves zijn € 1.200.000 lager dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt doordat de onttrekkingen inzake corona lager zijn dan geraamd. Dit door afname van het virus. Dit levert een nadeel op van € 851.000. Verder zijn de onttrekkingen voor de compensatie van de energierekening lager dan geraamd, dit levert een nadeel op van € 200.000. Hier staan ook lagere lasten tegenover.